ภาพจำของ “เกมเมอร์สายเขียว” กับข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์
ในสื่อกระแสหลักและวัฒนธรรมป๊อป ภาพของเกมเมอร์ที่นั่งเล่นเกมพร้อมสูบกัญชาถูกนำเสนอซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนกลายเป็นภาพจำของคนรุ่นใหม่ แต่คำถามคือ ภาพจำนี้มีมูลความจริงหรือเป็นแค่ภาพลวงตา?
งานวิจัยใหม่จากวารสาร Journal of Behavioral Addictions ได้รวบรวมและวิเคราะห์บทความวิชาการ 25 ชิ้นที่ตีพิมพ์ระหว่างปี 2000–2025 ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อมโยงระหว่างพฤติกรรมเล่นเกมกับการใช้กัญชา ผลลัพธ์ที่ได้บ่งชี้ว่า ความสัมพันธ์นี้มีความซับซ้อนกว่าที่สังคมคิดไว้มาก
ผลลัพธ์ที่หลากหลาย: ไม่ใช่แค่ใช่หรือไม่ใช่
แม้ว่างานวิจัยส่วนใหญ่ในชุดนี้จะพบความสัมพันธ์ในเชิงบวกระหว่างการเล่นเกมกับการใช้กัญชา (เช่น คนที่เล่นเกมบ่อยมีแนวโน้มใช้กัญชามากขึ้น) แต่หลายงานวิจัยกลับไม่พบความเชื่อมโยง และบางชิ้นยังพบความสัมพันธ์ในทางตรงกันข้าม
นั่นหมายความว่า ไม่ใช่ทุกคนที่เล่นเกมจะใช้กัญชา และไม่ใช่ทุกคนที่ใช้กัญชาจะเป็นเกมเมอร์ ความสัมพันธ์ระหว่างสองพฤติกรรมนี้ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด
ปัญหาหลัก: นิยามและวิธีการวัดที่ไม่สอดคล้องกัน
นักวิจัยชี้ว่า ปัญหาสำคัญคือความไม่สอดคล้องในนิยามและวิธีการวัดผล เช่น คำว่า “เกม” บางการศึกษาอาจรวมถึงเกมมือถือหรือเกมตู้ ส่วนบางการศึกษามองเฉพาะเกมออนไลน์หรือคอนโซล ขณะที่บางงานก็ไม่ได้ระบุนิยามของคำว่า “เกม” อย่างชัดเจนเลย
ในทำนองเดียวกัน การวัดการใช้กัญชาก็หลากหลาย มีทั้งการใช้ครั้งเดียวตลอดชีวิต การใช้ในปีที่ผ่านมา หรือการใช้บ่อยอย่างมีปัญหา ซึ่งทำให้เปรียบเทียบผลระหว่างงานวิจัยได้ยาก
การเลือกกลุ่มตัวอย่างที่ไม่หลากหลาย
อีกประเด็นที่งานวิจัยชี้ให้เห็นคือ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นนักศึกษาในมหาวิทยาลัย ซึ่งสะดวกต่อการเก็บข้อมูล แต่ไม่สะท้อนประชากรทั้งหมด
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มที่มีรายได้น้อยหรือการศึกษาต่ำ ซึ่งตามงานวิจัยอื่น ๆ พบว่ามีความเสี่ยงสูงต่อการใช้กัญชาอย่างมีปัญหา — กลับไม่ได้รับการศึกษาอย่างเหมาะสมในงานวิจัยเหล่านี้
แนวทางที่ควรพัฒนาในอนาคต
นักวิจัยเสนอให้มีมาตรฐานที่ชัดเจนมากขึ้นในการนิยามพฤติกรรมทั้งสองประเภทนี้ รวมถึงการใช้วิธีการวิจัยที่ครอบคลุมกลุ่มประชากรที่หลากหลายมากขึ้น เช่น วัยรุ่นนอกระบบการศึกษา ผู้ใหญ่ตอนต้น และกลุ่มผู้มีความเสี่ยงทางสังคม
นอกจากนี้ ควรมีงานวิจัยเชิงคุณภาพมากขึ้น เช่น การสัมภาษณ์เชิงลึก ที่จะช่วยให้เข้าใจแรงจูงใจและบริบทของผู้ใช้ มากกว่าที่ตัวเลขเพียงอย่างเดียวจะอธิบายได้
อยากรู้มากกว่านี้เกี่ยวกับกัญชาและชีวิตประจำวัน? อ่านต่อที่นี่:
- นกกางเขนป่ากับไร่กัญชาในเยอรมนี: ความสัมพันธ์ที่น่าประหลาดใจ — เมื่อธรรมชาติได้รับประโยชน์จากการปลูกกัญชา
- เทรนด์การใช้กัญชาในอเมริกา: จากขนมถึงเวพ — รายงานล่าสุดจาก CDC เผยพฤติกรรมการใช้ที่เปลี่ยนไป
- กัญชาทางการแพทย์กับยานอนหลับ: ใครมีประสิทธิภาพมากกว่ากัน? — ผลการศึกษาในปี 2025 เปิดเผยคำตอบที่น่าคิด
คำถามที่พบบ่อย (FAQ) – กัญชาและเกม
1. จริงไหมที่คนเล่นเกมส่วนใหญ่ใช้กัญชา?
ไม่จริงทั้งหมด แม้ว่าบางงานวิจัยจะพบความสัมพันธ์ในทางเดียวกัน แต่ยังไม่มีข้อสรุปแน่ชัด และผู้เล่นเกมจำนวนมากไม่ได้ใช้กัญชาเลย
2. ทำไมผลการศึกษาจึงขัดแย้งกันเอง?
เพราะแต่ละงานวิจัยใช้วิธีการที่แตกต่างกัน ทั้งในแง่ของการวัดผลและนิยามที่ใช้ จึงยากที่จะเปรียบเทียบหรือสรุปผลร่วมกัน
3. ทำไมนักศึกษาจึงมักเป็นกลุ่มตัวอย่างหลัก?
นักศึกษาเข้าถึงง่ายและมักเต็มใจตอบแบบสอบถาม แต่กลุ่มนี้ไม่สะท้อนภาพรวมของสังคม ทำให้ผลวิจัยอาจใช้ไม่ได้กับกลุ่มอื่น เช่น ผู้ที่ไม่ได้เรียนต่อหรือประชากรกลุ่มเสี่ยง
4. กัญชาช่วยให้เล่นเกมเก่งขึ้นหรือไม่?
ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ยืนยันแน่ชัด บางคนบอกว่าช่วยให้โฟกัสหรือผ่อนคลาย ขณะที่บางคนรู้สึกมึน ง่วง หรือเสียสมาธิ ผลลัพธ์จึงแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล
