แคนนาบิไดออลแสดงศักยภาพในการต่อสู้กับโรคอัลไซเมอร์
แคนนาบิไดออล (CBD) ซึ่งเป็นสารประกอบที่ไม่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทจากต้นกัญชา กำลังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพที่น่าทึ่งในการรักษาโรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s Disease – AD) จากงานวิจัยล่าสุดของนักวิทยาศาสตร์ในสเปน ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Alzheimer’s Research & Therapy
ในการทดลองกับหนูที่ถูกดัดแปลงพันธุกรรมให้มีอาการคล้ายอัลไซเมอร์ของมนุษย์ การฉีด CBD เป็นประจำทุกวันส่งผลให้ความจำของหนูดีขึ้นอย่างชัดเจน โดย CBD ไม่เพียงแค่ช่วยบรรเทาอาการ แต่ยังมีแนวโน้มยับยั้งสาเหตุของโรค เช่น การอักเสบในสมอง ความเสียหายของเซลล์ประสาท และการเสื่อมของโครงสร้างสมอง
CBD ส่งผลต่อสมองอย่างไร
โรคอัลไซเมอร์มีลักษณะสำคัญคือ การสะสมของโปรตีนเบต้าอะมีลอยด์ (Aβ) และการจับตัวของโปรตีนเทา (Tau) ที่ผิดปกติในสมอง ซึ่งส่งผลให้การสื่อสารระหว่างเซลล์ประสาทลดลง และเกิดการเสื่อมของการทำงานด้านความคิดและความจำ
ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า CBD สามารถ:
- ลดการสะสมและการแพร่กระจายของโปรตีน Aβ และ pTau
- กระตุ้นไมโครเกลียในสมองให้อยู่ในสถานะที่ลดการอักเสบและปกป้องเซลล์ประสาท
- ฟื้นฟูการเชื่อมโยงของเซลล์ประสาท และช่วยปรับปรุงความจำระยะสั้นและระยะยาว
- ลดการเกิดภาวะเครียดจากอนุมูลอิสระ (oxidative stress) และเพิ่มการรอดชีวิตของเซลล์ประสาท
- ฟื้นฟูเส้นใยประสาท (neurites) ที่เสื่อมไปแล้วจากการสะสมของโปรตีนผิดปกติ
นอกจากนี้ยังพบว่า CBD ลดระดับของ ROS (Reactive Oxygen Species) ที่เป็นตัวการสำคัญของความเสียหายในโรคทางระบบประสาท
พลังใหม่จากพืชโบราณ
CBD เป็นหนึ่งในสารแคนนาบินอยด์มากกว่า 120 ชนิดที่พบใน Cannabis sativa และแตกต่างจาก THC ซึ่งออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท โดย CBD ไม่ทำให้เกิดอาการมึนเมา
CBD มีความสามารถในการจับกับตัวรับ CB1 และ CB2 และยังมีปฏิสัมพันธ์กับตัวรับอื่น ๆ เช่น เซโรโทนิน โดพามีน วาโนลอยด์ และ NMDA ซึ่งทำให้มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต่อต้านอนุมูลอิสระ ลดความวิตกกังวล ป้องกันโรคจิต และปกป้องเซลล์ประสาท
ในงานวิจัยนี้ หนูที่เป็นโรคอัลไซเมอร์แบบก้าวหน้า (สายพันธุ์ 5xFAD) ได้รับการฉีด CBD ขนาด 10 มก./กก. เป็นเวลา 28 วัน ซึ่งส่งผลให้การทำงานของความจำดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
ทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญ
ปัจจุบันมีผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์มากกว่า 50 ล้านคนทั่วโลก และตัวเลขนี้มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในไม่กี่ทศวรรษหน้า จากการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงวัย ยาที่มีอยู่ในปัจจุบัน เช่น เมแมนทีน ยายับยั้งเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส และแอนติบอดีแบบจำเพาะ ยังไม่สามารถรักษาหรือหยุดยั้งโรคได้
CBD จึงน่าสนใจเพราะสามารถออกฤทธิ์กับหลายกลไกของโรคพร้อมกัน โดยมีผลข้างเคียงน้อย จึงเป็นตัวเลือกที่มีแนวโน้มในการพัฒนาเป็นแนวทางการรักษาโรคอัลไซเมอร์ในอนาคต
สรุป
แม้จะยังต้องมีการทดลองในมนุษย์เพิ่มเติม แต่ผลการศึกษาในสัตว์ทดลองครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า CBD อาจกลายเป็นทางเลือกสำคัญในการรักษาโรคอัลไซเมอร์ ช่วยลดการอักเสบในสมอง ป้องกันความเสื่อมของเซลล์ประสาท และฟื้นฟูการทำงานของสมอง
หากการวิจัยดำเนินต่อไป CBD อาจเปลี่ยนจากสารทดลองให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการดูแลผู้ป่วยอัลไซเมอร์อย่างแท้จริง ด้วยความปลอดภัยและไม่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท
อ่านบทความเพิ่มเติมเกี่ยวกับกัญชาเพื่อการแพทย์จากเราได้ที่ การใช้กัญชารักษานอนกรน, แนวทางการใช้กัญชาในผู้ป่วยมะเร็ง และ ผลของกัญชาต่ออาการอ่อนเพลียในผู้ป่วยมะเร็ง
